“We zijn net ondernemers”
Els Kievit is coach van een team ervaringsdeskundigen bij een zorgorganisatie voor mensen met een verstandelijke beperking (Zuidwester). De ervaringsdeskundigen uit haar team hebben zich in ruim tien jaar tijd ontwikkeld tot krachtige medewerkers en daarmee een vaste plaats in de zorgorganisatie afgedwongen.
“Er is veel veranderd in de afgelopen tien jaar”, vertelt Els Kievit. Onze ervaringsdeskundigen geven structureel gastlessen bij een ROC. En binnen de eigen zorgorganisatie worden ze steeds meer gevraagd, bijvoorbeeld bij sollicitatiegesprekken. Een van de ervaringsdeskundigen helpt bij de gemeente om te beoordelen of de website duidelijk is en in begrijpelijke taal is geschreven.”
Groeien
Kievit coacht de ervaringsdeskundigen. “Wanneer mensen met een verstandelijke beperking zich ontwikkelen tot ervaringsdeskundige, bijvoorbeeld door het volgen van een opleiding, dan maakt dat veel los. Je ziet ze groeien in de loop der tijd. Als ze een presentatie geven waarbij de zaal tot tranen toe geroerd is, dan is dat toch wel iets. En iedereen groeit door en ontwikkelt meer competenties en ervaring. Als coach volg je deze ontwikkeling en zoek je voor elke ervaringsdeskundige de juiste benadering. Ik ben daar ook in gegroeid. Het is aanpassen en afstemmen. Dat schakelen en maatwerk bieden is een uitdaging.”

Wanneer mensen met een verstandelijke beperking zich ontwikkelen tot ervaringsdeskundige, dan maakt dat veel los. Je ziet ze groeien in de loop der tijd.
Ontdekken
Hoe de kennis van de ervaringsdeskundigen kan worden toegepast, heeft de zorgorganisatie waar Kievit werkt in de loop van de tijd moeten ontdekken. “Als dit jouw kracht is, kun je bijvoorbeeld gastlessen geven. Maar andere ervaringsdeskundigen werken liever één-op-één en willen graag andere cliënten van de zorgorganisatie ondersteunen. Of ze voeren sollicitatiegesprekken met nieuwe medewerkers. Daarbij letten ze vaak op andere dingen dan de zorgprofessionals en stellen andere vragen.”
Gewoon uitproberen
Het advies van Kievit aan zorgorganisaties die willen starten met het inzetten van ervaringsdeskundigen is om gewoon te beginnen, met een klein groepje. “Niet afwachten maar gewoon gaan uitproberen. En maak zichtbaar wat je doet. Wij hebben bijvoorbeeld een Facebookpagina en een intranetpagina. Een aantal ervaringsdeskundigen houdt deze pagina’s bij. Dat helpt ook om deelnemers te werven voor de opleiding tot ervaringsdeskundige. Hiervoor heeft één van de ervaringsdeskundigen een filmpje gemaakt.”
Medezeggenschap
Ook in de medezeggenschap van Kievits zorgorganisatie spelen ervaringsdeskundigen steeds meer een rol. Van oudsher bestonden cliëntenraden vaak uit naasten. Kievit: “Cliënten zelf waren daar vaak niet bij. Men dacht dat de materie te ingewikkeld voor ze was en dat vergaderingen dan te lang zouden duren. Dit is langzaam aan het veranderen. In sommige regio’s bestaat de cliëntenraad nu (deels) uit ervaringsdeskundigen. Zij worden daarnaast ook steeds vaker betrokken bij beleidszaken, zoals meedenken in het kwaliteitsbeleid.”
Kievit is positief: “Ook hier kunnen we nog veel leren en ontwikkelen, dat heeft alleen wel tijd nodig. Wij zijn net een club zzp'ers binnen de zorgorganisatie. We moeten ondernemend zijn en kijken naar mogelijkheden, we laten ons niet beperken!”